Zbliżają się wybory do Parlamentu Europejskiego – Wykorzystaj swój głos, by inni nie zdecydowali za Ciebie!

Już 9 czerwca 2024 r. odbędą się wybory do Parlamentu Europejskiego. Jest to ważne wydarzenie, które pozwala nam, obywatelom Polski i Unii Europejskiej, decydować o kierunku, w jakim będzie podążać Europa. 

Czym jest Parlament Europejski?

Parlament Europejski (PE) jest jedynym organem UE, który jest bezpośrednio wybierany w powszechnych wyborach europejskich. Posłowie i posłanki do PE reprezentują obywateli swoich państw i ich interesy w procesie decyzyjnym na szczeblu europejskim.

Dlaczego warto głosować?

Parlament Europejski podejmuje decyzje i opracowuje przepisy dotyczące ważnych kwestii, które wpływają na nasze codzienne życie, takie jak np. zmiany klimatyczne, prawa człowieka, miejsca pracy, gospodarka, migracja i wiele innych. 

• Współdecydowanie o przyszłości Unii Europejskiej: w tym roku w Polsce wybieramy 53 posłów i posłanek, którzy będą wpływać na kierunek, w którym zarówno Europa, jak i nasze lokalne społeczności będą się rozwijały.
• Wzmocnienie głosu Polski: wysoka frekwencja wyborcza wzmacnia pozycję naszego państwa w Unii Europejskiej.
• Realizacja obywatelskiego obowiązku: udział w wyborach to fundamentalne prawo każdego obywatela, dające możliwość wyrażenia swoich poglądów i preferencji politycznych.

Jak oddać głos?

Głosować może każdy obywatel Unii Europejskiej niezależnie od narodowości, który najpóźniej w dniu wyborów ukończył 18 lat i jest zarejestrowany do głosowania. W przypadku przebywania poza państwem zameldowania, można zagłosować w jednym z konsulatów swojego państwa w kraju zamieszkania. 

Krótka instrukcja dla osób głosujących w Polsce:

1. Sprawdzić we właściwym urzędzie gminy czy Pan/Pani jest wpisany/a do rejestru wyborców. Można także pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania, by móc oddać głos w dowolnym obwodzie głosowania na terenie Polski.
2. Zweryfikować na kogo można zagłosować i wybrać kandydata lub kandydatkę, których Pan/Pani uzna za najbardziej odpowiednich do reprezentowania Pana/Pani interesów na poziomie europejskim.
3. Wyszukać swój lokal wyborczy i jego godziny otwarcia. Wyborcy w Polsce głosują w obwodowych komisjach wyborczych w miejscu stałego zamieszkania. Wyszukiwarka obwodowych komisji wyborczych: https://wybory.gov.pl/pe2024/pl/obwodowe/wyszukiwarka
4. Przyjść do wyznaczonego lokalu wyborczego w dniu wyborów (9 czerwca 2024 r., niedziela). Ważne! Zabrać ze sobą ważny dowód osobisty lub paszport.
5. Otrzymać kartę do głosowania i oddać swój głos na wybranego kandydata lub kandydatkę.

Więcej szczegółowych informacji o wyborach, listach kandydatów oraz lokalach wyborczych można znaleźć na oficjalnej stronie Państwowej Komisji Wyborczej (https://wybory.gov.pl/pe2024/) oraz na stronach internetowych lokalnych urzędów miast i gmin.

Pamiętajmy, że demokracja jest procesem ciągłym, wymagającym stałej pracy i wspólnego zaangażowania. Ale też demokracja zaczyna się od prostych działań: udziału w referendum, podpisania petycji, czy też właśnie udziału w wyborach. Im więcej osób głosuje, tym demokracja staje się silniejsza. Wykorzystajmy swój głos!

________________________________________________________

Czym jest Parlament Europejski?

Parlament Europejski jest jednym z najważniejszych organów Unii Europejskiej i reprezentuje ponad 448 milionów obywateli z 27 państw członkowskich. W skrócie jest to:

Demokratyczny organ: Parlament Europejski jest jedynym organem UE, który jest bezpośrednio wybierany przez obywateli Unii Europejskiej. Posłowie do PE reprezentują swoje państwa i ich interesy w procesie podejmowania decyzji na szczeblu europejskim.

Głos obywateli: Parlament Europejski składa się z 705 posłów wybieranych w powszechnych, bezpośrednich wyborach co pięć lat, co daje obywatelom możliwość wyrażenia swoich preferencji i wpływu na kształtowanie polityki UE.

Organ prawodawczy: Parlament Europejski współdecyduje z Radą UE w procesie legislacyjnym, co oznacza, że ma istotny wpływ na kształtowanie prawa europejskiego. Posłowie do PE pracują nad przyjmowaniem aktów prawnych i podejmują decyzje w interesie wszystkich obywateli UE.

Głos na arenie międzynarodowej: Parlament Europejski reprezentuje UE na arenie międzynarodowej i bierze udział w negocjacjach dotyczących umów międzynarodowych oraz współpracy z innymi instytucjami międzynarodowymi.

Organ kontroli: Parlament Europejski monitoruje działania instytucji europejskich i nadzoruje niektóre obszary polityki UE (np. polityka zagraniczna i bezpieczeństwa). Posłowie mają możliwość zgłaszania pytań, wniosków i sugestii do Rady UE oraz Komisji Europejskiej.

Parlament Europejski to kluczowy organ Unii Europejskiej, który działa na rzecz reprezentowania i chronienia interesów obywateli całej Europy. Dzięki jego demokratycznemu charakterowi, Parlament Europejski jest głosem wszystkich Europejczyków na szczeblu europejskim. 

Uprawnienia Parlamentu Europejskiego

Parlament Europejski jako demokratycznie wybrany organ Unii Europejskiej, posiada szereg istotnych uprawnień, które umożliwiają mu reprezentowanie interesów obywateli i współdecydowanie w procesie legislacyjnym. Oto kilka z nich:

Ustawodawstwo: Parlament Europejski na równi z Radą Unii Europejskiej bierze udział w procesie ustanawiania prawa UE w ramach tzw. procedury współdecyzji. Posłowie do PE biorą udział w debatach, głosowaniach i negocjacjach nad aktami prawodawczymi, co pozwala na wyrażanie woli obywateli na szczeblu europejskim.

Kontrola nad budżetem: PE ma uprawnienia do uchwalania budżetu Unii Europejskiej, co oznacza, że może wpływać na alokację środków na różne cele i programy. Posłowie monitorują również wykonanie budżetu i kontrolują wydatki UE.

Kontrola nad władzą wykonawczą: Parlament Europejski sprawuje kontrolę nad działalnością Komisji Europejskiej, powołując ją, zatwierdzając skład oraz ma możliwość zgłoszenia wotum nieufności dla Komisji. PE może przeprowadzać przesłuchania komisarzy, zadawać pytania i zgłaszać wnioski w sprawie działań KE.

Dialog z obywatelami: Parlament Europejski utrzymuje regularny dialog z obywatelami UE poprzez umożliwienie składania petycji obywatelskich oraz organizowanie wysłuchiwań dot. europejskich inicjatyw obywatelskich.

Uprawnienia Parlamentu Europejskiego stanowią fundament demokracji europejskiej, zapewniając obywatelom UE możliwość bezpośredniego udziału w procesie podejmowania decyzji i kontrolowania działalności instytucji europejskich

Reprezentacja obywateli w Parlamencie Europejskim

Degresywna proporcjonalność to koncepcja reprezentacji politycznej, która ma na celu zapewnienie równowagi między liczbą obywateli, których dany poseł reprezentuje, a jego rzeczywistym wpływem. W kontekście Parlamentu Europejskiego oznacza to, że mniejsze państwa członkowskie mają nieco większą reprezentację w porównaniu do liczby ich mieszkańców, w celu zapewnienia równości w procesie decyzyjnym. Przy czym ustala się zarówno minimalna liczba reprezentantów (6 posłów i posłanek), jak i maksymalna (96 osób) dla każdego z państw członkowskich.

Jak to działa w praktyce? W Parlamencie Europejskim każde państwo członkowskie ma przyznaną określoną liczbę mandatów, która odzwierciedla jego liczbę mieszkańców. Czyli im większa populacja kraju, tym więcej miejsc przypada mu w Parlamencie Europejskim, jednakże przy zachowaniu pewnej granicy. Oznacza to, że proporcja reprezentantów do liczby mieszkańców nie rośnie liniowo wraz ze wzrostem populacji, lecz maleje. Dzięki temu mniejsze państwa mają szansę na adekwatną reprezentację i proporcjonalnie mają nieco więcej mandatów na mieszkańca, niż większe państwa.

Dlaczego to istotne? Degresywna proporcjonalność ma na celu zapewnienie, aby głosy obywateli różnych państw członkowskich miały zbliżoną wartość w procesie legislacyjnym i podejmowaniu decyzji w Parlamencie Europejskim. Jednocześnie, dzięki uwzględnieniu wielkości populacji, większe państwa członkowskie mają większy udział w PE, co odzwierciedla ich większy wkład w całość Unii Europejskiej.

Prawa, obowiązki i możliwości związane z obywatelstwem UE

Prawa obywateli Unii Europejskiej, jak i obywatelstwo europejskie są zapisane w traktatach unijnych i są niezwykle istotne. Określają relację między Unią a jej obywatelami.

Obywatelem Unii jest każda osoba, która posiada obywatelstwo jednego z państw członkowskich. Obywatelstwo europejskie pełni podobną rolę jak to krajowe i jest z nim związane, lecz go nie zastępuje. Co ważne, obejmuje ono dodatkowe prawa i obowiązki poza tymi, które wynikają z obywatelstwa krajowego.

Obywatele Unii Europejskiej mogą:

✅ Swobodnie przemieszczać i osiedlać się na terytorium UE.

✅ Głosować i kandydować w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w lokalnych wyborach w kraju UE, w którym mieszkają.

✅ Uzyskać ochronę dyplomatyczną poza Unią Europejską, zapewnioną przez dowolne państwo członkowskie.

✅ Złożyć petycję do Parlamentu Europejskiego i zgłosić się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.

✅ Zwracać się do instytucji unijnych w wybranym języku państw członkowskich.

✅ Uzyskać, w określonych przypadkach, dostęp do dokumentów tworzonych przez instytucje unijne.

Warto pamiętać, że obywatelstwo europejskie daje wiele możliwości. Dzięki niemu można aktywnie uczestniczyć w życiu politycznym Unii. Obywatele UE mogą przede wszystkim głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Mogą także angażować się w Europejską Inicjatywę Obywatelską, sugerując zmiany w polityce UE.

Kompozycja Parlamentu Europejskiego i proces wyborczy

Parlament Europejski jest obecnie tworzony przez 705 deputowanych z 27 krajów. W wyborach w czerwcu 2024 r. wybranych zostanie 720 posłów i posłanek. Jest to o 15 osób więcej w porównaniu z poprzednią kadencją. Zazwyczaj liczba posłów i posłanek do Parlamentu Europejskiego jest ustalana przed wyborami. Nie może ona jednak przekroczyć 750 osób plus przewodniczącego bądź przewodniczącą.

W wyborach do Parlamentu Europejskiego obywatele wszystkich krajów Unii Europejskiej wybierają posłów i posłanki do tej instytucji. Obywatele UE mogą głosować i kandydować w wyborach we własnym kraju lub w kraju UE, w którym mieszkają. Takie wybory odbywają się co 5 lat.

Wybory do Parlamentu Europejskiego są organizowane przez każde państwo członkowskie. Istnieją jednak pewne zasady, które są wspólne dla wszystkich krajów. Wybory muszą odbyć się od czwartku do niedzieli. Liczba posłów i posłanek do PE wybranych z danej partii jest proporcjonalna do liczby uzyskanych głosów. Ponadto każdy obywatel może oddać tylko jeden głos, a głosuje się na kandydatów z krajowych partii politycznych. Warto pamiętać, że w każdym kraju wybiera się inną liczbę posłów i posłanek. Zależy to od liczebności populacji danego państwa.

Wybory do Parlamentu Europejskiego w tym roku odbędą się między 6 a 9 czerwca. Najwcześniej, bo już 6 czerwca, będą głosować wyborcy w Holandii. W większości państw członkowskich, tak jak w Polsce, głosowanie odbędzie się 9 czerwca. Wyniki wyborów będzie można śledzić na żywo.

Rola i obowiązki eurodeputowanego

Eurodeputowani, czyli członkowie Parlamentu Europejskiego, są wybierani w wyborach organizowanych co 5 lat. Ich główną rolą jest reprezentowanie obywateli na poziomie unijnym.

Posłowie i posłanki stanowią prawo UE. Ponadto odpowiadają przed nimi Komisja oraz państwa członkowskie. Odgrywają także kluczową rolę w kwestiach takich jak środowisko, gospodarka czy prawa obywatelskie.

Każdy poseł i posłanka posiadają liczne obowiązki. Praca członków Parlamentu Europejskiego składa z działań na rzecz wyborców czy debat w grupach politycznych. Dodatkowo eurodeputowani podejmują się negocjacji i głosowań w komisjach, a także udziału w sesjach plenarnych. Posłowie do PE podróżują również służbowo. Muszą podróżować między okręgami wyborczymi, Strasburgiem, gdzie odbywają się posiedzenia, i Brukselą, gdzie uczestniczą w obradach oraz spotkaniach komisji i grup politycznych.

Rozmaite obowiązki i uprawnienia deputowanych sprawiają, że pełnią oni bardzo istotną rolę w Unii Europejskiej. Warto więc oddać głos w wyborach na kandydatów, których uznamy za odpowiednich do reprezentowania naszych interesów.

Ulotka, zawierająca najważniejsze informacje na temat wyborów do Parlamentu Europejskiego, do udostępnienia wśród Państwa członków i interesariuszy 

Post przygotowany przez Fundację Instytut Polityk Publicznych w ramach European Parliament Elections 2024 Awareness Campaign. Sfinansowane ze środków UE na podstawie umowy o udzielenie dotacji nr COMM/SUBV/NAT/2024/E/101160418. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Parlamentu Europejskiego. Unia Europejska ani Parlament Europejski nie ponoszą za nie odpowiedzialności.